Trawienie pokarmów
Trawienie pokarmów zależy od wielu czynników np od tego z czym mieszamy dany produkt
Jedzenie, które połykamy, przebywa drogę – od jamy ustnej, gdzie zęby rozdrabniają pokarm na małe ( jest trawione poprzez ślinianki i amylazę ), łatwe do połknięcia drobinki, aż do jelita grubego zakończonego otworem odbytowym, przez który usuwane są nie strawione i zbędne resztki jedzenia.
Po rozdrobnieniu pokarmu i przed usunięciem resztek jedzenie jest transportowane do odpowiednich organów wewnętrznych i trawione.
Jak to się odbywa?
Pierwszy przystanek: żołądek
Połknięte jedzenie trafia z jamy ustnej do gardła, skąd jest transportowane (także przez przełyk, który przesuwa pokarm) do żołądka.
Żołądek jest wyłożony błoną śluzową, w której znajdują się gruczoły żołądkowe wydzielające sok żołądkowy – organizm człowieka produkuje dziennie 1,5-2,5 litra soku (jego wydzielanie powoduje już sam widok lub zapach jedzenia!).
W składzie soku żołądkowego możemy znaleźć:
- Enzymy trawienne:
- pepsyna, która rozrywa długie łańcuchy białek, dzięki czemu zapoczątkowuje proces ich rozkładu;
- podpuszczka, która ścina zawarte w mleku białko.
- Śluz:
- zabezpiecza błonę żołądka przed samostrawieniem (tworzy warstwę ochronną o grubości 1 mm);
- zmniejsza tarcie, które powstaje przy przesuwaniu się pokarmu.
- Kwas solny:
- uaktywnia pepsynę i wytwarza odpowiednie do jej działania kwaśne środowisko;
- zabija drobnoustroje, które wraz z pokarmem dostały się do żołądka.
Pokarmy płynne przechodzą przez żołądek bez zatrzymania, średnio obfite posiłki zatrzymują się w nim na 1-2 godziny, a bardzo obfite – nawet na 5-7 godzin.
10 głównych zasad łączenia pokarmów:
- Im prostsze posiłki, tym lepsze trawienie.
- Wysokobiałkowe pokarmy (mięso) warto jest jadać na początku posiłku. Białko potrzebuje bardzo dużej ilości soków trawiennych, podczas gdy produkty węglowodanowe i inne potrzebują ich znacznie mniej.
- Słone pokarmy lepiej jest jeść przed pokarmami o innych smakach. Wydzielanie soków trawiennych jest pobudzane przez słone pokarmy. Warto po przejedzeniu zjeść coś słonego (np. kiszonego ogórka). Takie postępowanie, poprzez wydzielenie soków trawiennych, pomoże zlikwidować bóle brzucha wynikające z przejedzenia. W przypadku odbijania lub zgagi, słone pokarmy jedzone w małych ilościach również pomogą je złagodzić.
- Kolejną cenną uwagą jest to, aby w jednym posiłku jeść tylko jeden rodzaj skrobi. Każdy rodzaj skrobi wymaga innego środowiska trawiennego (np. kotlet z kaszy jaglanej nie będzie dobrym połączeniem z ryżem czy ziemniakami).
- Produkty skrobiowe, produkty białkowe oraz tłuszczowe najlepiej łączyć z zielonymi warzywami. Warzywa te, dzięki obecności dużej ilości przeciwutleniaczy i witamin wspomagają proces trawienia.
- Mleko nie powinno być łączone z innymi pokarmami, szczególnie z mięsem. W takim połączeniu mleko ma tendencję do ścinania się, co uniemożliwia jego poprawne strawienie. Produkty mleczne fermentowane (kefir, jogurt, maślanka) nie powodują tego typu problemów.
- Oleje i tłuszcze można łączyć z produktami skrobiowymi, ponieważ nie opóźniają trawienia węglowodanów złożonych (dobre połączenia to np.: ziemniaki z masłem lub śmietaną, chleb z masłem,).
- Tłuszcze trawią się lepiej w obecności produktów kwaśnych, do których należą min. cytryny, limonki, pomidory, kiwi, granat.
- Słodkie pokarmy oraz owoce należy spożywać osobno. Pokarmy te stwarzają duży problem trawienny przy łączeniu z innymi. Dzięki prostej budowie trawią się jako pierwsze oraz mają tendencję do monopolizowania wszystkich funkcji trawiennych. Dlatego też inne pokarmy, czekając na swoją kolejkę do trawienia, ulegają fermentacji.
- Picie soków owocowych pomiędzy posiłkami może zaburzyć trawienie, chyba że od posiłku minęły co najmniej 2 godziny.
Opracowano na podstawie: Paul Pitchford „Odżywianie dla zdrowia”, Giennadij Małachow „Dieta lecznicza i rozdzielna”.
Trawienie zależy od temperatury pożywienia, oraz składu i połączenia z innymi produktami, im bardziej tłuste tym trudniej wchłanialne. Nie mieszamy białka z węglowodanami prostymi, bo to powoduje poważne zaburzenia w trawieniu.
Poniżej tabela pokazująca czas trawienia poszczególnych pokarmów.
Nazwa Produktu czas trawienia ( MiN) ( minuty ) czas trawienia (MAX) ( minuty )
Woda 0 0
Buliony warzywne, rosoły 15 20
Soki owocowe 15 20
Owoce melonowate 20 30
Sałatki 20 30
Bulion 30 120
Cukier biały 30 120
Dorsz ( podgrzane lub gotowane ) 30 30
Flądra ( podgrzane lub gotowane ) 30 30
Gotowane mleko 30 120
Grejpfruty 30 30
Herbata 30 120
Jabłka 30 120
Jaja gotowane na miękko 30 120
Kakao 30 120
Kasza manna 30 120
Kompot 30 120
Miód 30 120
Mleko ( 200 g) 30 120
Ogórek ( surowe ) 30 40
Owoce morza ( podgrzane lub gotowane ) 30 30
Owsianka 30 120
Papryka ( surowe ) 30 40
Piwo ( 200 g) 30 120
Pomarańcze 30 30
Pomarańcze, grejpfruty, winogrona 30 30
Pomidor ( surowe ) 30 40
Ryż 30 120
Sałata ( surowe ) 30 40
Seler ( surowe ) 30 40
Surowe warzywa 30 30
wino ( 200 g) 30 120
Winogrona 30 30
Woda niegazowana ( 200 g) 30 120
Żółtko jajka ( podgrzane lub gotowane ) 30 30
Brzoskwinie 40 40
Gotowane warzywa (większość) 40 40
Gruszki 40 40
Jabłka, gruszki, brzoskwinie, wiśnie 40 40
Jarmuż ( gotowane w wodzie lub na parze ) 40 40
Szpinak ( gotowane w wodzie lub na parze ) 40 40
Wiśnie 40 40
Brokuły( gotowane w wodzie lub na parze ) 45 45
Całe jajko ( podgrzane lub gotowane ) 45 45
Cukinia( gotowane w wodzie lub na parze ) 45 45
Fasolka szparagowa( gotowane w wodzie lub na parze ) 45 45
Kalafior( gotowane w wodzie lub na parze ) 45 45
Kukurydza( gotowane w wodzie lub na parze ) 45 45
Buraki( gotowane w wodzie lub na parze ) 50 50
Marchew( gotowane w wodzie lub na parze ) 50 50
Rzepa( gotowane w wodzie lub na parze ) 50 50
Rzodkiewka( gotowane w wodzie lub na parze ) 50 50
Chudy serek 60 60
Kukurydza, ziemniaki, słodkie ziemniaki 60 60
Napoje 60 90
Odtłuszczone mleko, , 60 60
Serek wiejski 60 60
Twaróg 60 60
Ziemniaki( gotowane w wodzie lub na parze ) 60 60
Brązowy ryż 90 90
Ciecierzyca 90 90
Fasola 90 90
Groch 90 90
Gryka 90 90
Kukurydza 90 90
Kurczak ( bez skórki podgrzane lub gotowane ) 90 90
Owies 90 90
Proso 90 90
Rośliny strączkowe 90 90
Soczewica 90 90
Grzanki 120 180
Jaja na twardo 120 180
Kalafior 120 180
Kawa z mlekiem ( 200 g ) 120 180
Nasiona dyni 120 120
Nasiona sezamu 120 120
Nasiona słonecznika 120 120
Nasiona soi 120 120
Omlet 120 180
Pełnotłusty serek wiejski 120 120
Ryba gotowana 120 180
Sos tatarski 120 180
Surowe jajka 120 180
Szparagi 120 180
Ziemniaki gotowane w osolonej wodzie 120 180
Ziemniaki puree 120 180
Mleko gotowane ( 500 g ) 120 180
Piwo ( 500 g ) 120 180
Móżdżek cielęcy ( 250 g ) 120 180
Kakao z mlekiem ( 200 g ) 120 180
Ryba gotowana ( 200 g 120 180
Kalafior gotowany ( 150 g ) 120 180
Szparagi gotowane ( 150 g ) 120 180
Ziemniaki smażone ( 150 g ) 120 180
Kompot wiśniowy ( 150 g ) 120 180
Chleb pszenny ( 70 g ) 120 180
Suchary ( 70 g ) 120 180
Migdały 150 180
Orzechy 150 180
Orzechy laskowe 150 180
Orzechy włoskie 150 180
Orzeszki ziemne (surowe) 150 180
Chleb pełnoziarnisty 180 240
Cielęcina( podgrzane lub gotowane ) 180 180
Frytki 180 240
Gotowana kura 180 240
Gotowana szynka 180 240
Gotowana wołowina 180 240
Kalarepa 180 240
Kotlet schabowy 180 240
Niezbyt tłusta kiełbasa 180 240
Pieczywo 180 240
Rzodkiewka 180 240
Szpinak 180 240
Wołowina ( podgrzane lub gotowane ) 180 180
Nóżki cielęce gotowane ( 250 g ) 180 240
Kurczak gotowany ( 250 g ) 180 240
Minogi w occie ( 200 g ) 180 240
Ryba wędzona ( 200 g ) 180 240
Szynka surowa lub gotowana ( 160 g) 180 240
Chleba razowy lub pszenny ( 150 g ) 180 240
Sałatka ziemniaczana ( 150 g ) 180 240
Ryż gotowany ( 150 g ) 180 240
Szpinaku gotowany ( 150 g ) 180 240
Sałatka ogórkowa ( 150 g) 180 240
180 240
Pieczeń cielęca ( 100 g ) 180 240
Befsztyk tatarski ( 100 g ) 180 240
Pieczeń z polędwicy ( 100 g ) 180 240
Kawior ( 70 g ) 180 240
Groch 240 300
Pełnotłusty twardy ser 240 240
Pieczone mięso 240 300
Ser 240 300
Soczewica 240 300
Szczypiorek 240 300
Śledź solony 240 300
Śledź wędzony 240 300
Wieprzowina ( podgrzane lub gotowane ) 240 240
Kaczka pieczona ( 280 g ) 240 300
Filetu wołowy pieczeń ( 50 g ) 240 300
Befsztyku smażony ( 50 g ) 240 300
Ozory wołowe wędzone ( 50 g ) 240 300
Gęś - pieczeń ( 50 g ) 240 300
Śledź w occie ( 200 g ) 240 300
Groch puree ( 200 g ) 240 300
Mięso wędzone ( 100 g ) 240 300
Bekon 300 360
Tłusta pieczeń wieprzowa 300 360
Mięso wieprzowe - schab ( 200 g ) 300 360
Mięso wieprzowe - pieczeń ( 200 g ) 300 360
Sardynki w oleju 360 480
Tłusta pieczona gęś i kaczka 360 480
Tuńczyk 360 480
Wędzony węgorz 360 480
Tłuszcz - słonina ( 200 g ) 420 480
Tłuszcz - boczek ( 200 g ) 420 480
Zespół złego wchłaniania
